LONDON – Pencemaran sungai-sungai dunia dengan ubat-ubatan dan produk farmaseutikal menimbulkan “ancaman kepada kesihatan alam sekitar dan global”, menurut satu laporan.
Paracetamol, nikotin, kafein dan ubat epilepsi dan diabetes dikesan secara meluas dalam kajian Universiti York yang berskala global.
Sungai di Pakistan, Bolivia dan Ethiopia adalah antara yang paling tercemar manakala sungai-sungai di Iceland, Norway dan hutan hujan Amazon adalah yang terbaik.
Kesan kebanyakan sebatian farmaseutikal yang paling biasa di sungai masih tidak diketahui.
Tetapi sudah pun diketahui bahawa kontraseptif yang digunakan oleh manusia terlarut boleh memberi kesan kepada perkembangan dan pembiakan ikan dan para saintis bimbang kehadiran antibiotik yang meningkat di sungai boleh mengehadkan keberkesanannya sebagai ubat.
Kajian itu membabitkan lebih daripada 1,000 ujian di lokasi di lebih 100 negara.
Secara keseluruhan, lebih daripada satu per empat daripada 258 sungai yang dijadikan sampel mempunyai apa yang dikenali sebagai “bahan farmaseutikal aktif” pada tahap yang dianggap tidak selamat untuk organisma akuatik.
“Biasanya, apa yang berlaku ialah, kita mengambil bahan kimia ini, ia mempunyai beberapa kesan yang diingini kepada kita dan kemudian ia berada dalam badan kita.
“Apa yang kita tahu sekarang ialah loji rawatan air sisa yang paling moden pun tidak mampu sepenuhnya merendahkan sebatian ini sebelum ia berakhir di sungai atau tasik,” kata Dr John Wilkinson, yang mengetuai penyelidikan itu.
Dua farmaseutikal yang paling kerap dikesan ialah carbamazepine, yang digunakan untuk merawat epilepsi dan sakit saraf dan metformin, digunakan untuk merawat diabetes.
Kepekatan tinggi juga didapati daripada apa yang dipanggil “bahan guna gaya hidup” seperti kafein (kopi) dan nikotin (rokok) serta parasetamol penahan sakit.
Di Afrika, artemisinin, yang digunakan dalam ubat anti-malaria, juga ditemui dalam kepekatan tinggi.
“Kita boleh katakan (kesan kehadiran farmaseutikal sedemikian di sungai) mungkin negatif tetapi anda perlu melakukan ujian individu dengan setiap satu dan terdapat sedikit kajian,” Dr Veronica Edmonds-Brown, ahli ekologi akuatik dari Universiti Hertfordshire United Kingdom.
Laporan itu mengatakan peningkatan kehadiran antibiotik di sungai juga boleh membawa kepada perkembangan halangan bakteria, merosakkan keberkesanan ubat-ubatan dan akhirnya menimbulkan “ancaman global kepada kesihatan alam sekitar dan global”.
Lokasi yang paling tercemar adalah sebahagian besarnya di negara berpendapatan rendah hingga sederhana dan di kawasan yang terdapat pembuangan kumbahan, pengurusan air sisa yang lemah dan pembuatan farmaseutikal. – BBC (https://www.bbc.com/news/science-environment-60380298)
